Để khắc phục những vấn đề có liên quan đến công suất và cần suy trì sự ổn định cao, đòi hỏi sự an toàn trong quá trình vận hàng hệ thống điện thì linh kiện điện tử mà chúng ta thấy nhiều nhất chính là rơ le (relay).Tuy phổ biến, dễ bắt gặp nhưng không phải ai cũng biết rơ le là gì, nó có cấu tạo, hoạt động và được ứng dụng như thế nào trong đời sống... Qua bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu kĩ hơn về linh kiện điện tử vô cùng quan trọng vào hữu ích này nhé.
Rơ le là gì?
Rơ le hay còn được gọi là relay là một dạng công tắc chuyển đổi hoạt động bằng điện. Rơ le được coi như một chiếc công tắc điện bởi nó cũng có 2 trạng thái là BẬT và TẮT. Rơ le ở trạng thái BẬT hay TẮT thì sẽ phụ thuộc vào việc có dòng điện chạy qua rơ le hay không.
Ngày nay, rơ le là một thiết bị điện thông dụng với rất nhiều dạng để thực hiện những chức năng khác nhau. Rơ le được sử dụng rất nhiều trong ngành điện tử, đặc biệt là tích hợp các tủ điện, tủ điều khiển và hệ thống máy móc công nghiệp.
Cấu tạo của rơ le
Cấu tạo chung của các loại rơ le thường gồm 3 phần chính: nam châm điện, cần dẫn động, các ngõ vào ra. Khi dòng điện chạy ở cuộn dây nam châm điện, cơ năng làm đổi mạch lối ra ngõ thường đóng (normally closed) sang ngõ thường mở (normally open). Các thanh đổi mạch sẽ lắp lẫy lò xo để quá trình đóng cắt diễn ra dứt khoát.
Cơ cấu chính của rơ le:
Cơ cấu thu: tiếp nhận những tín hiệu đầu vào và biến đổi nó thành những đại lượng cần thiết để rơ le hoạt động.
Cơ cấu trung gian: so sánh những đại lượng đã được biến đổi với mẫu rồi truyền tín hiệu đến cơ quan chấp hành.
Cơ cấu chấp hành: phát tín hiệu cho mạch điều khiển.
Nguyên lý hoạt động của rơ le
Khi có dòng điện chạy qua rơ le, dòng điện sẽ chạy qua cuộn dây bên trong, kích hoạt nam châm điện và tạo ra một từ tường hút. Từ trường hút sẽ tác động lên một đòn bẩy bên trong làm mở hoặc đóng các tiếp điểm điện và làm thay đổi trạng thái của rơ le (mở hoặc đóng). Số tiếp điểm có thể thay đổi là 1 hoặc nhiều tuỳ vào từng thiết kế của rơ le.
Rơ le có 2 mạch độc lập nhau hoạt động. Một mạch là để điều khiển cuộn dây của rơ le (điều khiển rơ le ở trạng thái BẬT hoặc TẮT), mạch còn lại để điều khiển dòng điện ta cần kiểm soát có qua được rơ le hay không thì cần phải dựa vào trạng thái TẮT hoặc BẬT của rơ le.
Dòng điện chạy qua cuộn dây để điều khiển rơ le TẮT hay BẬT thường vào khoảng 30mA với điện áp 12V hoặc có thể lên tới 100mA. Và hầu hết các con chip đều không thể cung cấp dòng này, lúc này ta cần có một BJT để khuếch đại dòng nhỏ ở ngõ ra IC thành dòng lớn hơn phục vụ cho rơ le.
Phân loại rơ le
Do được thiết kế với những nguyên lý và các chức năng làm việc khách nhau, nên rơ le cũng có rất nhiều cách để phân loại.
Phân loại theo nguyên lí làm việc gồm các nhóm:
Rơ le điện cơ (rơle điện từ, rơle từ điện, rơle điện từ phân cực, rơle cảm ứng...)
Rơ le nhiệt
Rơ le từ
Rơ le điện từ - bán dẫn, vi mạch
Rơ le số
Phân loại theo cách mắc cơ cấu:
Rơle sơ cấp: loại này được mắc trực tiếp vào mạch điện cần bảo vệ
Rơle thứ cấp: loại này mắc vào mạch thông qua biến áp do lường hay biến dòng điện
Phân loại theo đặc tính tham số vào:
Rơle dòng điện
Rơle điện áp
Rơle công suất
Rơle tổng trở...
Phân theo nguyên lí tác động của cơ cấu chấp hành:
Rơle có tiếp điểm: loại này tác động lên mạch bằng cách đóng mở các tiếp điểm
Rơle không tiếp điểm (rơle tĩnh): loại này tác động bằng cách thay đổi đột ngột các tham số của cơ cấu chấp hành mắc trong mạch điều khiển như: điện cảm, điện dung, điện trở...
Một số rơ le thông dụng
Rơ le được ứng dụng nhiều trong việc khắc phục những vấn đề liên quan đến công suất và cần sự ổn định cao, cần bảo đảm được độ an toàn cao trong quá trình vận hành máy móc, hệ thống điện... Phần lớn các rơ le được dùng trong hệ thống cung cấp điện đều là rơ le gián tiếp, được chế tạo để chịu được điện áp và dòng điện ở mức tối đa. Mỗi loại rơ le sẽ có những công năng khác nhau như:
Rơ le điện từ được dùng rộng rãi trong các ngành công nghiệp và sinh hoạt bởi tính năng tự động hóa, giám sát các hệ thống an toàn công nghiệp, ngắt điện cho máy móc đảm bảo độ an toàn.
Rơ le nhiệt được lắp cùng contactor để bảo vệ các thiết bị điện, đặc biệt là động cơ điện khi quá dòng, quá tải trong quá trình hoạt động.
Rơ le thời gian trễ là một thiết bị dùng để trì hoãn thời gian dựa trên các tiếp điểm được thiết kế trên rơ le và dĩ nhiên người dùng có thể điều chỉnh các tiếp điểm bằng tay một cách dễ dàng.
...
Hy vọng qua bài biết này, các bạn sẽ hiểu và nắm được những thông tin cơ bản về rơ le và có thể tìm được những loại rơ le phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Để lựa chọn mua được các loại rơ le chất lượng – giá tốt nhất trên thị trường, quý khách hàng có thể tham khảo các sản phẩm tại công ty TNHH Elecom.
Công ty TNHH Elecom là đơn vị chuyên cung cấp các loại rơ le chính hãng của ABB trên toàn quốc
Thông tin tư vấn và mua hàng, quý khách vui lòng liên hệ:
CÔNG TY TNHH ELECOM
Địa chỉ văn phòng: Lô số 11 - Khu CN Hoàng Mai - Tam Trinh - Hà Nội
Hotline: 0969607489
Email: info@thietbidienelecom.vn
Website: http://thietbidienelecom.vn
Quý khách hàng vui lòng tham khảo tại: https://products.thietbidienelecom.vn/ro-le_c275
ELECOM
